Kto zapłaci za butelkomaty?

W ostatnich latach coraz większą uwagę społeczeństwa przyciąga kwestia ochrony środowiska, redukcji odpadów i butelkomaty. Na europejskim, tym bardziej polskim rynku w dalszym ciągu obecny jest “nowy” plastik produkowany na wschodzie. Trafia on do nas bocznymi drogami, przez wielu pośredników, z racji że jest dużo tańszy w produkcji i nawet w transporcie i finalnie jest tańszy od recyklingowego – wypiera on go z rynku powodując hamowanie procesów recyklingowych. Nie dlatego, ale między innymi… Komisja UE wydała dyrektywy które zakładają użycie co najmniej 25 % tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu w przypadku butelek PET do 2025 roku i do 2030 r.: co najmniej 30 % tworzyw sztucznych pochodzących z recyklingu. W ramach wagi liczyć się będą korpus wraz zakrętką, wieczkiem oraz etykietą, także termokurczliwą. Żeby nie czytać tych wszystkich informacji z stron rządowych powstał ten artykuł. 

Czym jest sieć ROP i Cel Redukcji Odpadów:

Sieć ROP to system, który stawia sobie za cel zwiększenie odzysku opakowań i redukcję ilości odpadów wytwarzanych przez społeczeństwo. W ramach sieci ROP wprowadza się różne rozwiązania, w tym butelkomaty, które mają zmotywować konsumentów do zwrotu używanych opakowań. Jest to też system w którym użytkownicy opakowań ponoszą finansową odpowiedzialność na etapie życia tego produktu aż do momentu, kiedy staje się odpadem. Tak naprawdę głównym zadaniem tego systemu jest zwiększenie finansowania recyklingu odpadów opakowaniowych. 

W jaki sposób przebiegać będzie proces zwiększania finansowania recyklingu. Gdzie w systemie są butelkomaty?

System zakłada wprowadzenie opłaty opakowaniowej, która ma być ponoszona przez wprowadzającego produkty w opakowaniach przeznaczonych dla gospodarstw domowych. Wysokość opłaty opakowaniowej będzie obliczana na podstawie stawek, które zostaną zróżnicowane m.in. ze względu na rodzaj materiału opakowania, zawartość materiału pochodzącego z recyklingu i możliwość recyklingu. Maksymalna stawka opłaty opakowaniowej wynosić ma 2 zł za 1 kg. 

Co jest celem wprowadzającego produkty opakowaniowe do sprzedaży?

Wprowadzający musi osiągnąć odpowiednie poziomy selektywnego zbierania odpadów opakowaniowych, tj. do 2025 r. – na poziomie 77%, a do 2029 r. odpowiednio 90%.

Kim wedle ustawy jest wprowadzający produkty?

System kaucyjny będzie prowadzony przez wprowadzającego produkty, który może być prowadzony przez podmiot reprezentujący. Ważne, żeby on spełniał warunki: 

• był spółką akcyjną utworzoną przez wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje lub wprowadzających bezpośrednio produkty w opakowaniach na napoje, 

• realizował określone w ustawie obowiązki, 
• dochody uzyskane w ramach wykonywanej działalności gospodarczej przeznaczał wyłącznie na cele statutowe;
• wykonywał wyłącznie działalność związaną z gospodarowaniem opakowaniami i odpadami opakowaniowymi oraz organizowaniem i prowadzeniem systemu kaucyjnego.

Ważne jest jeszcze uzyskanie specjalnych pozwoleń i posiadanie kapitału zakładowego co najmniej 5 milionów złotych. 

Czy może jednocześnie funkcjonować kilka systemów kaucyjnych? 

W przypadku utworzenia kilku systemów kaucyjnych podmioty reprezentujące prowadzące te systemy są obowiązane do ustalenia między sobą warunków rozliczania pobranej i zwróconej kaucji. Muszą również rozliczyć się z wymiany opakowań lub odpadów opakowaniowych zebranych w ramach prowadzonych przez siebie systemów kaucyjnych. 

Jakie ma obowiązki wprowadzający produkty bądź podmiot reprezentujący?

Przede wszystkim w ramach systemu kaucyjnego musi 

• zapewnić selektywne zbieranie i odbieranie opakowań i odpadów opakowaniowych z jednostek handlu detalicznego i hurtowego oraz innych punktów objętych systemem, w celu osiągnięcia wymaganych poziomów,
• zapewnić transport opakowań do zakładu przetwarzania odpadów,
• prowadzić ewidencję,
• rozliczyć kaucje z jednostkami handlowymi / hurtowymi,
• finansować koszty zbierania opakowań przez jednostki handlowe / hurtowe,
• finansować wypłaty kaucji dla użytkownika końcowego

Wszystko to będzie możliwe tylko dlatego, że firmom wprowadzającym czy podmiotom reprezentującym przysługuje prawo własności opakowań stających się odpadami w systemie ROP.